De Sinterklaasaffaire in de gemeente Echt-Susteren heeft twee wethouders de kop gekost. Maar corrupt mag het op eigen houtje uitdelen van subsidie aan vriendjes beslist niet genoemd worden.
Zonder welke democratische controle dan ook gaven wethouders ongeveer 55 duizend euro weg aan plaatselijke verenigingen. Verenigingen, die opvallend vaak banden hebben met het CDA en andere coalitiepartijen. Sommige clubs wisten niet eens wat ze met het geld moesten doen. ‘We hebben er maar een kippenhok van opgeknapt’.
Het geld is afkomstig uit de dividenden van de Essent-aandelen die de gemeente bezit, maar wordt weggegeven alsof het van de partij komt. Zo ontvangt zangvereniging Vriendenkoor direct na de laatste noten van een concert een cheque met CDA-logo uit handen van een CDA-raadslid. ,,Alsof presentator Gaston Starreveld van de Postcodeloterij met een in gouden cellofaan verpakte cheque de bühne op klimt”, schreef (PDF) dagblad De Limburger.
Collegepartij Lijst Samenwerking sponsort een wielerronde, en het BCL Treffen krijgt geld van het CDA. Dat laatste is saillant, omdat wethouder Putjens de pr-man van dit evenement is. Hij deed dat samen met Herman Vrehen, de CDA-gedeputeerde die moet controleren of de gemeente haar geld wel netjes beheert. Tegen hem loopt inmiddels een integriteitsonderzoek.
De bevolking van Echt en Susteren kan de commotie nauwelijks wat schelen. ,,We vinden dit normaal. Terwijl het natuurlijk helemaal niet normaal is. Maar zo worden zaken hier gedaan”, zegt kapster José Op ‘t Root in haar salon. ,,Ik vind het alleen jammer dat Limburg er weer uitgepikt wordt. Dit gebeurt boven de rivieren ook.”
Misschien wel, maar lang niet zo vaak, zegt hoogleraar staatsrecht Douwe Jan Elzinga. ,,Limburg is hier redelijk uniek in.” Hij heeft er geen echte verklaring voor, behalve de ligging. ,,Hoe zuidelijker je in Europa komt, hoe vaker vriendjespolitiek voorkomt. In Limburg doet men daar kennelijk graag aan mee. Het is bizar dat niemand er bij stilstaat dat dit niet kan.”
VVD-raadslid Peter Ruijten noemt de dominantie van het CDA in de provincie als oorzaak. ,,Dat is al vele jaren zo’n ongelofelijk machtig bolwerk.” Oppositie voeren is daardoor lastig, politieke discussies worden in de kiem gesmoord. ,,In Echt-Susteren heerst een ijzeren coalitiediscipline.” Met een coalitie van 16 raadsleden tegen zeven in de oppositie betekent dat volgens Ruijten ,,veel discussie, maar het besluit staat al vast”.
Democratische controle is dan lastig. De VVD zwengelde de Sinterklaasaffaire aan door een afschrift van een boze brief aan de burgemeester te sturen naar minister Ter Horst. Die werd razend toen ze las over de gang van zaken.
Toch, de gang van zaken corrupt noemen, dat mag niet. ,,Wie dat doet klaag ik aan wegens smaad”, zegt wethouder Jo Verheesen boos tijdens de raadsvergadering. Hij kondigt zijn aftreden aan nadat hij een tumultueuze stemming over een motie van wantrouwen overleeft. Na enkele keren hertellen blijkt de uitslag precies 12-10 in zijn voordeel. Maar hij had een dag eerder al besloten af te treden. Zijn collega Pustjens stapt aan het begin van de vergadering op. ,,Maar schuldgevoelens heb ik nooit gehad.”
Deze arrogantie komt beiden duur te staan. ,,Dit is corruptie”, leest Marian Bruisten van oppositiepartij Democraten voor uit het woordenboek. ,,Pustjens geeft nog geen glas water voor niks weg. De rijksrecherche moet hier een strafrechterlijk onderzoek naar doen.”
Dat wil burgemeester Akkermans niet. Hij is boos over corruptiebeschuldigingen. ,,Wie stelt, moet bewijzen.” Maar Akkermans geeft toe dat de zweem van vriendjespolitiek al jaren boven het gemeentehuis hangt. ,,Ik hoop dat iedereen nu beseft hoe urgent dit probleem is.”
Dit artikel is een verbeterde en iets aangevulde versie van een verhaal dat vandaag in Sp!ts staat. Voor de corruptie-smulpapen: de gemeente wil transparant zijn, en heeft alle artikelen over de affaire op haar website gezet. Burgemeester Akkermans zegde gisteren toe het hele dossier op internet te willen zetten. Joep Dohmen schreef een (internet)boek over corruptie in Limburg, met de prachtige titel De Vriendenrepubliek. Dat boek leest u gratis. Om elke schijn van belangenverstrengeling te vermijden.
Meer Essent-gelden: De 9 miljard van mevrouw Moens
Lees ook:Waarom een spoeddebat over Sinterklaas-affaire nodig is
Lees ook:Ter Horst: Overal in Nederland politieke Sinterklazen
Lees ook:Ajax wil evenementenpaleis Arena kopen
Lees ook:Verzekering tegen beurscrash van Buffet
Lees ook:Amsterdam ontdekt: bejaarde yup verziekt sfeer
als aangetoond wordt dat de burgemeester op de hoogte was van het feit dat buiten de raad om essentgelden verdeeld werden, dient hij dan op te stappen?
Is al onderzocht hoe de essentgelden vorige keer verdeeld werden?
als je de reactie van de kapsalon leest kun je niet anders dan concluderen dat inderdaad corruptie bij een groot deel van de CDA kiezers in Echt als normaal gevonden wordt. Dient de gehele CDA fractie in Echt niet op te stappen en vervolgens vervroegde gemeenteraadsverkiezingen uit te schrijven.
De raad vond het ´niet opportuun´ op nieuwe verkiezingen uit te schrijven, klonk een beetje door in de vergadering.
Het probleem van deze hele affaire is dat Den Haag de gemeente Echt-Susteren haar eigen problemen laat oplossen, volgens Ter Horst is het bij wet nu eenmaal zo geregeld dat deze bevoegdheid bij de eigen raad ligt. En met zo´n grote coalitie is het lastig om zelfreinigend te zijn. Maar hé, we mogen het daar nu helemaal niet over hebben, het is immers carnaval